(farsi) نقد و بررسی منبع و مأخذ اطلاعات
نقد و بررسی منبع و مأخذ اطلاعات کار دشواری است. با وجود دشواری آن کارهای بسیاری وجود دارد که می توان برای گسترش و توسعه نقد و بررسی منبع و مأخذ اطلاعات انجام داد. روش هایی برای کاهش خطر فریب خوردن وجود دارد. یکی از مهمترین توصیه این است که اگر اطمینان ندارید که اطلاعات منتشره قابل اعتماد است در پخش و باز نشر آن احتیاط کنید.
داشتن نگاه انتقادی به منبع و مأخذ اطلاعات یعنی آنکه اطلاعات دریافتی را ارزیابی کنیم. یعنی از یکسو درک نمود که برخی از منابع اطلاع رسانی نسبت به سایرین از اعتبار بیشتری برای باور کردن برخوردارند و از سوی دیگر آگاه بود که ارسال کننده اطلاعات دارای یک هدف و منظور است. این متن نیز دارای یک هدف و منظور است و آن افزایش دانش و آگاهی در بارۀ نقد و بررسی منبع و مأخذ اطلاعات است.
احساسات شدید نقد و بررسی منبع و مأخذ اطلاعات را دشوار می کند
همه می دانند که احساسات شدید تفکر منتقدانه و عاقلانه را برای ما دشوار می کند. کسانی که اخبار جعلی تولید می کنند با ترسیم سناریوهای وحشتناک و از طریق کاربرد تصاویر احساسی شدید از این خاصیت سوء استفاده می کنند.
ما برای افشاء اخبار جعلی بایستی اهداف ارسال کننده را جستجو کنیم. صرفا تلاش برای ارزیابی میزان صحت اطلاعات کافی نیست. کسانی که اخبار جعلی تولید می کنند قصد ندارند مشخص کنند که چه اتفاقی افتاده است. اخبار جعلی دارای نیات دیگری هستند، از جمله جذب کاربران به یک ناشر آگهی های تبلیغاتی، اِعمال یک خط سیاسی خاص یا کاهش اعتماد مردم به جامعه است.
اطلاعات قابل اعتماد را پخش و بازنشر کنید
یک خبر جعلی می تواند دارای اطلاعات واقعی باشد. بعنوان مثال ممکن است بر اساس رویدادی باشد که در واقع اتفاق افتاده ولی ممکن است برخی حقایق تعیین کننده بازگو نشده باشند یا توضیح دروغینی برای آن رویداد ارائه دهد.
یک خبر موثق می تواند دارای اشتباهاتی باشد، مانند ارقام آماری که با کمی و کاستی تفسیر شوند یا مصاحبه شونده نادرست نقل قول شود. با اینهمه هدف از انتشار خبر نقل اتفاقی است که رُخ داده است، چون کمی و کاستی های احتمالی می توانند غیر عمد باشند.
ما بطور کلی به دوستان خود اعتماد داریم. به اشتراک گذاری اطلاعات غیر واقعی در رسانه های اجتماعی نه تنها باعث بازنشر مطالب غیر واقعی می شود، بلکه ضمناً باعث وزین شدن صحت و ثقم آن اطلاعات نیز می شود چون یک دوست آنرا همرسانی کرده است.
فهرست کنترلی:
- چه کسی پشت این اطلاعات است؟ آیا می توانید منبع اصلی را پیدا کنید؟
- چه کسی از انتشار آن سود می برد؟
- چرا این اطلاعات وجود دارد؟ آیا قصد اینست که افکار و اعمال شما را تغییردهد؟
- چه مدت از زمان این اطلاعات می گذرد؟ آیا این اطلاعات هنوز با معنا هستند؟
- این اطلاعات را از کجا پیدا کردید؟ آیا از منبع قابل اعتمادی می آید که قبلاً اطلاعات تأیید شده ارائه می کرده است؟
- بررسی کنید که آیا می توانید این اطلاعات را در منابع دیگر بیابید. اطلاعات تنها از یک منبع، باید با احتیاط زیادی مورد استفاده قرار گیرد.
- اطلاعاتی را جستجو کنید که نظر فعلی شما را تایید نمی کند. به این ترتیب، از جستجوی تنها اطلاعاتی که برداشت های فعلی شما را تقویت می کند، اجتناب می کنید.